Harbhara tan nashak : हरभरा (Gram) हे शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाचे पीक आहे, परंतु तण नियंत्रण (Weed Control) करणे हे मोठे आव्हान असते. तण काढण्यासाठी शेतकरी विविध पद्धतींचा अवलंब करतात. काही शेतकरी हरभरा १५ ते २० दिवसांचा झाल्यावर शेतात ‘बकऱ्या’ (शेळ्या) सोडतात, तर काही रासायनिक तणनाशकांचा वापर करतात.
रासायनिक तणनाशक वापरताना शेतकरी अनेकदा मोठी चूक करतात, ज्यामुळे त्यांच्या पिकाच्या उत्पादनात थेट घट होते.
चुकीचे तणनाशक: हरभऱ्यासाठी धोका
काही शेतकरी टोप्रामीझॉन (Topramezone) (उदा. टिंजर किंवा इलाईट) हे तणनाशक हरभऱ्यावर फवारतात. हे तणनाशक मूळतः मका पिकासाठी शिफारसित आहे.
- परिणाम: हरभरा पिकावर हे तणनाशक फवारल्यास, पिकाला मोठा धक्का (Shock) बसतो.
- नुकसान: हरभऱ्याची वाढ तात्पुरती थांबते आणि परिणामी, उत्पादनात लक्षणीय घट होते.
महत्त्वाचे: हरभरा पिकासाठी शिफारसित नसलेल्या कोणत्याही तणनाशकाचा वापर करणे टाळावे.
तण नियंत्रणाची पारंपरिक आणि सुरक्षित पद्धत
रासायनिक तणनाशकांच्या वापरामुळे होणारे संभाव्य नुकसान पाहता, तण नियंत्रणासाठी पारंपरिक आणि यांत्रिक पद्धती वापरणे हेच हरभरा पिकासाठी अधिक सुरक्षित आणि फायदेशीर आहे.
- शिफारस: हरभरा पिकामध्ये तण नियंत्रणासाठी शक्य असल्यास डवरणी (Cultivation) आणि निंदन (हाताने तण काढणे) या पारंपारिक पद्धतींचा अवलंब करणे अधिक योग्य आहे.
उत्पादनाचे गणित
जर तणनाशकाच्या चुकीच्या वापरामुळे तुमच्या हरभऱ्याच्या उत्पादनात केवळ एक क्विंटलने जरी घट झाली, तरी सध्याच्या बाजारभावानुसार शेतकऱ्याचे ₹५,००० ते ₹५,५०० पर्यंतचे मोठे नुकसान होऊ शकते.
त्यामुळे, पिकाच्या सुरक्षिततेसाठी, जमिनीचे आरोग्य जपण्यासाठी आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे अधिक उत्पादन मिळवण्यासाठी, रासायनिक तणनाशकांच्या तुलनेत निंदन आणि डवरणी या पद्धती दीर्घकाळात अधिक हितकारक ठरतात.
