swadhar yojana महाराष्ट्र शासनाच्या सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाने अनुसूचित जाती (SC) आणि नवबौद्ध प्रवर्गातील मॅट्रिकोत्तर शिक्षण (इयत्ता ११ वी, पदवी, पदव्युत्तर पदवी) घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी एक अत्यंत महत्त्वाची योजना सुरू केली आहे: भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्वाधार योजना.
शासकीय वसतिगृहात प्रवेश न मिळालेल्या हुशार व गरजू विद्यार्थ्यांना निवास, भोजन, आणि शैक्षणिक सुविधांसाठी स्वयं-व्यवस्थापन करण्यास आर्थिक मदत करणे, हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
योजनेचा मुख्य लाभ swadhar yojana
या योजनेअंतर्गत विद्यार्थ्याला राहण्याची सोय आणि भोजनाचा खर्च भागवण्यासाठी थेट बँक खात्यात (Direct Benefit Transfer – DBT) वार्षिक आर्थिक सहाय्य दिले जाते. लाभाची रक्कम शिक्षण घेत असलेल्या शहराच्या श्रेणीनुसार बदलते:
- मुंबई शहर, पुणे, नागपूर आणि तत्सम ठिकाणी उच्च शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वार्षिक ₹६०,००० पर्यंत.
- इतर महसूल विभागीय शहरांमध्ये उच्च शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वार्षिक ₹५१,००० पर्यंत.
- तालुका स्तरावर उच्च शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वार्षिक ₹४३,००० पर्यंत.
- तालुका स्तरावर उच्च शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वार्षिक ₹३८,००० दिले जातील.
याव्यतिरिक्त, वैद्यकीय आणि अभियांत्रिकी शाखेतील विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक साहित्यासाठी ₹५,००० तर अन्य शाखेतील विद्यार्थ्यांना ₹२,००० इतकी ठोक रक्कम दिली जाते.
स्वाधार योजनेची पात्रता काय?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील प्रमुख अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- प्रवर्ग: विद्यार्थी अनुसूचित जाती (SC) किंवा नवबौद्ध प्रवर्गातील असावा.
- उत्पन्न मर्यादा: विद्यार्थ्याच्या पालकाचे वार्षिक उत्पन्न ₹२.५० लाखांपेक्षा जास्त नसावे.
- शैक्षणिक पात्रता: मागील वर्षीच्या वार्षिक/सत्र परीक्षेत किमान ६०% गुण असणे आवश्यक आहे. (दिव्यांग विद्यार्थ्यांसाठी गुणांची मर्यादा ५०% आहे).
- निवास: विद्यार्थी महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा, तसेच शासकीय वसतिगृहात प्रवेशासाठी पात्र असावा पण त्याला प्रवेश मिळाला नसावा.
- स्थानिक नसावा: महाविद्यालय आणि विद्यार्थ्याचे सध्याचे निवासस्थान यांच्यात किमान ९ किलोमीटरचे अंतर असावे.
अर्ज कसा करायचा आणि कधी करायचा?
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी इच्छूक आणि पात्र विद्यार्थ्यांनी वेळेत ऑनलाईन अर्ज करणे अनिवार्य आहे.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज केवळ ऑनलाईन पद्धतीने https://hmas.mahait.org/ या संकेतस्थळावर करायचा आहे.
- अंतिम मुदत: अर्ज भरण्याची आणि आवश्यक कागदपत्रे समाज कल्याण कार्यालयात जमा करण्याची अंतिम मुदत ३० नोव्हेंबर आहे.
लक्षात ठेवा: अंतिम मुदतीपूर्वी अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. अर्ज भरल्यावर त्याची हार्ड कॉपी (प्रिंटआउट) आणि आवश्यक कागदपत्रे संबंधित समाज कल्याण कार्यालयात जमा करावी लागतात.
अधिक माहितीसाठी संपर्क
अधिक माहितीसाठी, किंवा अर्ज प्रक्रियेत कोणतीही अडचण आल्यास, विद्यार्थ्यांनी आपल्या जिल्ह्याच्या समाज कल्याण विभागाशी किंवा सहायक आयुक्त, समाज कल्याण कार्यालय, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर सामाजिक न्याय भवन, येथे संपर्क साधावा.
ही योजना अनुसूचित जाती व नवबौद्ध विद्यार्थ्यांसाठी उच्च शिक्षणाचा मार्ग सुकर करते. पात्र विद्यार्थ्यांनी या सुवर्णसंधीचा लाभ घेण्यासाठी त्वरित ऑनलाईन अर्ज करावा!
