tractar subsidy शेतकऱ्यांचे कृषी यांत्रिकीकरणाचे स्वप्न साकार करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान (NHM) अंतर्गत २० पीटीओ हॉर्स पॉवर (HP) पर्यंतच्या ट्रॅक्टरसाठी (छोटा ट्रॅक्टर) मिळणाऱ्या अनुदानाच्या रकमेत ऐतिहासिक वाढ करण्यात आली आहे. ट्रॅक्टरच्या वाढत्या किमती आणि इतर योजनांमधील अनुदानाचा नवा मापदंड लक्षात घेऊन शासनाने हा बदल केला आहे. या बदलामुळे फळबागधारक शेतकऱ्यांचा मोठा आर्थिक भार कमी होणार आहे.
जुने नियम, नवीन बदल: अनुदानाचा प्रवास tractar subsidy
एकात्मिक फलोत्पादन विकास योजना राज्यात २०१४-१५ पासून राबवली जात आहे. या योजनेत ट्रॅक्टर, ट्रॅक्टर-चलित औजारे आणि फळबागेसाठी लागणारी यंत्रसामुग्री यांसाठी अनुदान दिले जाते. पूर्वीचे अनुदानाचे दर खालीलप्रमाणे होते:
कृषी यांत्रिकीकरण उप-अभियान (SMAM) च्या २०२४-२५ च्या नवीन मार्गदर्शक सूचनांच्या आधारावर, २०२५-२६ या आर्थिक वर्षासाठी २० एचपी ट्रॅक्टरसाठी वाढीव अनुदान दर निश्चित करण्यात आले आहेत.
अनुसूचित जाती/जमाती (SC/ST) आणि अल्प/अत्यल्प भूधारक शेतकरी
५०%
रु. २,००,००० (दोन लाख)
बहुभूधारक शेतकरी
४०%
रु. १,६०,००० (एक लाख साठ हजार)
तातडीने अंमलबजावणीचे निर्देश
या नवीन नियमांमुळे केवळ नवीन अर्जदारांनाच नाही, तर ज्या शेतकऱ्यांची प्रकरणे यापूर्वी महाडीबीटी (MahaDBT) पोर्टलवर प्रलंबित आहेत, त्यांनाही मोठा फायदा होणार आहे. शासनाने सर्व प्रलंबित प्रकरणांवर तात्काळ नवीन, वाढीव दरांनी अनुदान वितरण प्रक्रिया सुरू करण्याचे निर्देश दिले आहेत. यामुळे अनेक महिन्यांपासून अनुदानाची वाट पाहणाऱ्या शेतकऱ्यांचा वनवास संपणार आहे.
शासनाने ट्रॅक्टर अनुदानात केलेली ही भरीव वाढ कृषी क्षेत्रात यांत्रिकीकरणाला गती देणारी आहे. विशेषतः फळबाग धारक शेतकऱ्यांसाठी २० एचपीचे ट्रॅक्टर एक अत्यावश्यक यंत्र आहे आणि या वाढीव अनुदानामुळे लहान शेतकरी देखील आता सहजपणे नवीन ट्रॅक्टर खरेदी करू शकतील.
